Goedewaagen - Distel:
theeservies 'Lotus'
Bert Nienhuis (toegeschreven)
begin jaren '20
foto: K.M.G.
Willem van Norden
Met de inboedel van De Distel komt één oud medewerker mee: de schilder en ontwerper Willem van Norden (Amsterdam 1883 - Laren 1978). Hij was artistiek leider in Amsterdam en ook in Gouda blijft hij creatief verantwoordelijk voor de Distel-producten. Hij wordt daarnaast hoofd van Goedewaagens schildersatelier. Van Norden ontwerpt ook voor Goedewaagen. Een bijzondere theeservies zijn hand is ‘Norden’, opvallend door de iets platgedrukte bolle vormen, de parmantige hoge ‘pluimen’ op de deksels en ook door het robuuste formaat.
Om naar de volgende pagina te gaan, klik op de pijl rechts
Van Breukelen ontwikkelt begin jaren twintig het eerste theeservies voor Goedewaagen, genummerd ‘700’. Het succes van dit model is groot en zo bestendig dat het met kleine modificaties bijna 60 jaar in productie blijft. Bovenstaande rode uitvoering is uit ca. 1930. (collectie Ellen Westenberg; foto: K.M.G.)
Uitzonderlijk geslaagd is Van Breukelens theeservies '912' uit circa 1929. Het lijkt prima te passen in de wereld van de Stijl en zou niet misstaan in een van de eigenzinnige woningen van Gerrit Rietveld. Nog altijd zeer modern is de theepot met zijn cilindrische, iets taps toelopende wanden, de rechthoekige handgreep en het knopje dat de vorm van de pot herhaalt.
(collectie Joan Seyferth, foto courtesy Botterweg)
theeservies '912' in catalogus van Goedewaagen uit 1932,
herkomst Directie-archief S.A.H.M Gouda.
courtesy: K.M.G.
Jan van Breukelen
Door de lucratieve inkomsten van met name de pijpen heeft Goedewaagen een budget om goede ontwerpers aan te trekken. De directie heeft een gelukkige hand van kiezen. Telkens weer weet men vormgevers aan te trekken die in staat zijn bijzonder gebruiksaardewerk te ontwerpen. Dit begint al in 1918 wanneer de firma kans ziet om Jan van Breukelen weg te kapen uit de werkplaats van Plateelbakkerij Zuid-Holland.
Van Breukelen is opgeleid tot ontwerper en modelleur. In de ruim 40 jaren dat hij bij Goedewaagen in dienst is creëert hij honderden ontwerpen en bepaalt zo voor een belangrijk deel het gezicht van het gebruiksaardewerk.
Goedewaagen:
'Norden'
Willem van Norden
circa 1925
col. Museum Gouda
De Distel
In 1923 neemt Goedewaagen Plateelfabriek De Distel uit Amsterdam over. De Distel had zich behalve met sier- en gebruiksaardewerk ook een naam verworven met het vervaardigen van tegeltableaus. Haar vele handelscontacten, haar glazuurrecepten en modellen maakt de overname voor Goedewaagen aantrekkelijk. Een servies dat oorspronkelijk bij de Distel of kort na de overname bij de Distel-Goedewaagen is gemaakt, is Lotus. Het fijne samenspel van de vorm en decoratie resulteert in een gestileerde weergave van de lotus, de bloem die in het Boeddhisme zuiverheid symboliseert. Zoals deze waterlelie vanuit de modder naar het licht groeit, zo kan de mens geestelijke verlichting zoeken.
KLM Aerocarto (tussen 1927 en 1947),
courtesy Keramisch Museum Goedewaagen
Goudse pijpen
De jaren na de Eerste Wereldoorlog staat de Nederlandse aardewerkindustrie er niet best voor. De firma Goedewaagen doet het relatief goed dankzij de onverminderde vraag naar Goudse pijpen. Maar de markt voor grof aardewerken gebruiksgoed is tanende en dwingt de producent zich te bezinnen op nieuwe strategieën. Ook Plateelbakkerij Zuid-Holland, een van de concurrenten, weet het hoofd boven water te houden en wel met de productie van plateel sier- en gebruiksgoederen. Graag snoept Goedewaagen van dit succes een graantje mee. De stap is voor haar niet eens zo groot. Dankzij de lange ervaring in het fabriceren van pijpen is de firma goed bekend met het procedé van gietaardewerk. Binnen enkele jaren zal het fijnaardewerk de hoofdmoot van de productie gaan uitmaken.
Goedewaagen vanaf de Eerste Wereldoorlog
tot nu