Chef van de tekenkamer
Hoe vernieuwend Mullers decor Rhodian destijds ook zal zijn geweest, in onze ogen is de eenheid van model en decor verstoord. De verkoopresultaten zullen gezien de huidige zeldzaamheid matig zijn geweest, maar Rhodian heeft desalniettemin Mullers naam als decoratieontwerper gevestigd. Hij werd bevorderd tot chef van de tekenkamer en bracht al snel een reeks van nieuwe ontwerpen op gang, zowel voor decoraties als modellen. De tekenkamer was de ontwerpafdeling. Als hoofd hiervan zal Leen Muller nauw betrokken zijn geweest bij het serviesgoed dat anderen in opdracht van de PZH ontwierpen. Klaarblijkelijk voelde hij zich rond 1925 uitgedaagd om zelf met modelontwerpen te komen. Daar was lef voor nodig want gevierde collega’s als Chris van der Hoef en Cornelis de Lorm liepen in die tijd (weer) in het bedrijf rond en leverden er baanbrekend serviesgoed af.
Servies uit de 4000 serie van Chris van der Hoef met de 'blokjes modern' decoratie.
circa 1905
foto met dank aan Streekarchief
Midden-Nederland
Vanaf ongeveer 1907 wordt hij betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe decors. De oudst bekende proeve van zijn vaardigheid als decoratieontwerper vinden we nota bene op een chocoladeservies uit de 4000 serie van Chris van der Hoef. Vanuit de eenentwintigste eeuw bezien is het even schrikken. Het decor roept associaties op met Smyrna tapijtjes en laat van de oorspronkelijke combinatie van een eenvoudige gestileerde vormgeving met dito decor weinig overeind.
beschilderd door Leen Muller circa 1905
foto: Frits Muller
Chris van der Hoef,
links:
Leen Muller
Decoratieschilder
Leen Muller kan na zijn opleiding in 1898 rechtstreeks bij de PZH terecht. Het bedrijf – net een paar maanden oud - is ambitieus en kan getalenteerde en gedegen geschoolde ambachtelijke kunstenaars goed gebruiken. Muller gaat aan de slag als decoratieschilder. Het hiernaast afgebeelde wandbord uit circa 1903 mag als bewijs voor z'n vakbekwaamheid gelden. Blijkbaar onderkent de directie zowel Mullers kunde als zijn talent want langzaam maar zeker krijgt hij ook artistiek meer speelruimte.
Twee van de belangrijkste kunstenaars die voor Plateelbakkerij Zuid-Holland hebben gewerkt bezochten beiden de Teekenschool voor Kunstambachten in Amsterdam. Chris van der Hoef was de oudste Hij studeerde af in 1893, het jaar dat zijn toekomstige vakgenoot Leen Muller voor het eerst de school binnenliep. De Teekenschool moet een vooruitstrevende opleiding zijn geweest. Behalve de noodzakelijke teken- en handvaardigheden werd de leerlingen onder meer stijlzuiverheid bijgebracht. Dat klinkt misschien voor de hand liggend, maar in een tijd waarin allerlei neostijlen door elkaar werden geklutst was het vernieuwend.
Bij Plateelbakkerij Zuid-Holland
Van der Hoef weet snel naam te maken. Hij komt in dienst bij Amstelhoek waarvoor hij vazen en later ook serviesgoed ontwerpt. Zijn vernieuwende vormgeving slaat aan en hij verwerft er prestigieuze prijzen mee in binnen- en buitenland. Als Amstelhoek de deuren moet sluiten wordt Van der Hoef met open armen ontvangen bij De Woning, een spraakmakende firma voor design en interieur. Het aardewerk dat Van der Hoef voor De Woning ontwerpt laat hij grotendeels uitvoeren bij Plateelbakkerij Zuid-Holland (PZH). Een artistiek zeer succesvol resultaat van de samenwerking is bijvoorbeeld het servies uit de serie 4000 en dan vooral de uitvoering met de gestileerde blokjesdecoratie 1000. De 4000 serie blijft over een periode van ruim twintig jaar in productie, wel met steeds andere decoraties, waarover dadelijk meer.
Het serviesgoed van
Leen Muller
theeservies 'Melonen'
1925
Josef Hoffmann
foto courtesy AugartenAugarten Wien:
theeservies 'Melonen'
1925
Josef Hoffmann
foto courtesy Augarten