Verkrijgbaar in de boekhandel:

Robert Fock: Maastrichtse serviezen 1917 - 1937

In de jaren tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog maken de fabrieken De Sphinx, Société Céramique en Mosa een radicale verandering door. De ouderwetse, negentiende-eeuwse mentaliteit wordt doorbroken en de bedrijven richten zich massaal op de moderne vormgeving. Door enorme oplages (tot 100.000 voor één servies) en lage prijzen zijn de serviezen bereikbaar voor de dan sterk opkomende middenklasse, die ze in groten getale koopt bij winkels als Hema en de Bijenkorf. De variatie is bovendien indrukwekkend. In een periode van slechts enkele jaren worden meer dan 60 verschillende serviezen ontworpen en op de markt gebracht. De duidelijke eigen stijl met een heldere vormentaal en kleurgebruik markeert een bijzondere periode in de Nederlandse ontwerpgeschiedenis.

 

 

 

 

 

 

 

Om naar een andere pagina te gaan, klik op een van de pijlen hieronder

3 foto's op deze pagina met objecten uit het Stedelijk Museum te Amsterdam:

rechts boven:
dekschaal en borden van Hendrik Berlage

links midden:
melkkan van Chris van der Hoef

hiernaast:
complete melkset bestaande uit melkkan, twee bekers en serveerblaadje van Chris van der Hoef

 

 

 

 

 

 

 

Vage video's

Door veel andere zalen ben ik heen geschaatst om af en toe even halt te houden voor werk van Donald Judd, Bruce Nauman en Willem de Kooning. Veel aandacht op de expositie voor videokunst, waarvan je je bij de meeste presentaties afvraagt of de verouderde techniek het object van bewondering moest zijn of de knullige videobeelden. Het gaf allemaal niks want ik was op weg naar ‘Op tafel’ een presentatie van bijzondere serviezen, bestek en tafelaccessoires.

Op tafel
Bij binnenkomst overviel me een teleurstelling. Om Annie M.G. te citeren: ‘Was dat nou alles?' Verdeeld over twee langwerpige vitrinekasten stond een selectie uit de serviesverzameling van het Stedelijk. Een beperkt aanbod en ook nogal bijeengeraapt.

Maar, ook voor één fraai object kan het lonen in actie te komen en hier staan een paar Nederlandse topstukken die beslist de moeite waard zijn. De dekschaal en borden van Berlage natuurlijk, al zagen we die recent - compleet met de rest van het servies - in het Gemeente Museum in Den Haag. Dé verrassing is de melkset van Chris van der Hoef: een hoge kan en twee bekers op een presenteerblaadje. Het ontwerp is even eenvoudig als elegant, geraffineerd gedecoreerd met klassiek aandoende lijntjes en rosetten. Het lange strakke lichaam van de kan en het driehoekige zij-aanzicht van het deksel geven hem een moderne uitstraling net zoals de dunne opstaande kraag aan de hals. Wanneer Van der Hoef het setje heeft ontworpen is mij niet bekend, maar waarschijnlijk in de jaren twintig van de vorige eeuw. Zo’n negentig jaar terug dus. Opmerkelijk dat Van der Hoefs set een stuk meer van deze tijd lijkt dan al die - veel jongere - videoinstallaties.